پروفیل آلومینیوم ترمال بریک که بیشتر در صنعت درب و پنجره سازی کاربرد دارد ، شاهد آن هستیم که در بازار پروفیل های با برندهای ترک وجود دارد که قیمت آنها کمتر از قیمت برندهای مطرح تولید داخل است .
بررسی‌های میدانی و قیمت‌های رسمی شرکت‌های واردکننده پروفیل ترمال بریک نشان می‌دهد که قیمت برندهای وارداتی، علی‌رغم تأثیر مستقیم ارز، نه تنها بالاتر نیست، بلکه در مواردی حتی ارزان‌تر از محصولات مشابه تولید داخل است.
در شرایطی که بسیاری از صنایع کشور با چالش‌های ارزی، تحریم‌ها و محدودیت‌های تجاری مواجه‌اند، انتظار می‌رود محصولات داخلی نسبت به نمونه‌های خارجی، قیمت رقابتی‌تری داشته باشند. اما واقعیت بازار پروفیل آلومینیوم درب و پنجره، به‌ویژه در بخش ترمال‌بریک، بر خلاف این انتظار است.
این مسئله در نگاه اول متناقض و غیرقابل باور به نظر می‌رسد؛ اما بررسی دقیق‌تر زنجیره تأمین، قیمت مواد اولیه، هزینه انرژی و سیاست‌های داخلی، تصویر روشنی از این پارادوکس اقتصادی ارائه می‌دهد.
تیم تحلیلی پایگاه خبری آلوکیما در این گزارش به عوامل و چرایی ایم موضوع پرداخته تا این موضوع را بررسی و موشکافی کند که چرا پروفیل آلومینیوم درب و پنجره تولید داخل گران تر از برندهای وارداتی است؟
مقایسه قیمتی واقعی برندهای داخلی و وارداتی
بر اساس اعلام رسمی چند شرکت معتبر واردکننده پروفیل ترمال بریک، قیمت هر کیلوگرم پروفیل آماده نصب برندهای خارجی به‌ویژه تولیدکنندگان ترک و اروپایی در محدوده‌ای پایین‌تر از برندهای ایرانی قرار دارد.
برای نمونه، قیمت پروفیل‌های ترمال بریک ساخت ترکیه پس از واردات، گمرک، ترخیص، هزینه حمل و نقل و سود بازرگان، در بسیاری از موارد ۱۰ تا ۱۵ درصد ارزان‌تر از پروفیل‌های مشابه داخلی است. این اختلاف قیمت 10 تا 15 درصد برای کارگاهای تولید کننده درب و پنجره مبلغ قابل توجهی است که هم حاشیه شود بیشتری دارد و هم اینکه پروفیل مصرفی آنها برند خارجی محسوب می شود و مشتری با اطمینان خاطر بیشتری اقدام به خرید می کند.
این در حالی است که ترکیه:
-
شمش آلومینیوم را از ایران وارد می‌کند
-
با هزینه انرژی بسیار بالاتری نسبت به ایران مواجه است
-
و فاصله حمل و نقل قابل‌توجهی با ایران دارد
اما باز هم محصول نهایی در بازار ایران قیمت پایین‌تری نسبت به تولیدات داخلی دارد.
علل گرانی پروفیل آلومینیوم درب و پنجره تولید داخل
۱. قیمت بالای شمش آلومینیوم در بازار داخلی
همان‌طور که پیش‌تر در تحلیل‌های آلوکیما نیز اشاره شده، قیمت شمش آلومینیوم در ایران از قیمت جهانی بالاتر است. تولیدکنندگان داخلی، شمش را از بورس کالا با قیمت‌هایی در محدوده ۲۴۰ تا ۲۵۵ هزار تومان به‌ازای هر کیلو تهیه می‌کنند؛ در حالی که شمش صادراتی ایران به کشورهایی مانند ترکیه با قیمت جهانی (و در برخی موارد با تخفیف صادراتی) عرضه می‌شود.
یعنی ترکیه، شمش ارزان‌تر از ما می‌خرد و پروفیل ارزان‌تر هم تولید می‌کند!
۲. راندمان پایین تولید و خطوط فرسوده
بخش زیادی از تولیدکنندگان پروفیل آلومینیوم در ایران، به‌ویژه در حوزه ترمال بریک، از فناوری‌های قدیمی با بهره‌وری پایین استفاده می‌کنند. این مسئله باعث افزایش پرت، هزینه بالاتر کارگری، اتلاف انرژی و در نهایت افزایش قیمت تمام‌شده می‌شود.
در مقابل، برندهای ترک و اروپایی از خطوط کاملاً اتوماتیک، با کمترین خطا و بالاترین سرعت تولید بهره می‌برند.
۳. هزینه سربار و مالیاتی بالا در ایران
در ایران، تولیدکننده داخلی باید با:
-
مالیات بر ارزش افزوده
-
مالیات عملکرد
-
بیمه پرسنل با نرخ‌های بالا
-
هزینه‌های اداری و بروکراسی
-
ریسک‌های نوسان بازار و قطعی‌های انرژی
دست‌وپنجه نرم کند. همه این عوامل، هزینه سربار سنگینی بر دوش تولیدکننده می‌گذارد که نهایتاً بر دوش مصرف‌کننده منتقل می‌شود.
۴. عدم وجود رقابت واقعی در بازار داخلی
تعداد شرکت‌های تولیدکننده پروفیل ترمال بریک در ایران محدود و تقریباً شناخته‌شده است. همین موضوع باعث شده تا رقابت قیمتی واقعی میان برندهای داخلی شکل نگیرد و نوعی هماهنگی پنهان در قیمت‌گذاری در بازار حاکم باشد.
در مقابل، بازار وارداتی با تنوع برندها و رقابت قیمتی شدیدتری مواجه است.
این شرایط چه پیامدی دارد؟
-
تضعیف انگیزه مصرف‌کننده برای خرید تولید داخلی
-
افت کیفیت در برخی محصولات داخلی به دلیل نبود رقابت جدی
-
رشد تقاضا برای واردات و خروج ارز از کشور
-
توقف پروژه‌های ساختمانی به‌دلیل هزینه بالای مصالح
-
فرصت‌سوزی در صادرات محصولات نهایی به بازارهای منطقه
راهکارهای پیشنهادی برای تقویت رقابت‌پذیری داخلی
بازنگری در قیمت شمش در بورس کالا: هم‌راستا شدن قیمت داخلی با نرخ واقعی جهانی، برای رقابتی‌کردن مواد اولیه تولید.
حمایت هدفمند از به‌روزرسانی خطوط تولید: ارائه تسهیلات مالیاتی و وام کم‌بهره برای نوسازی تجهیزات کارخانه‌ها.
کاهش هزینه‌های سربار و اداری برای تولیدکنندگان داخلی: ساده‌سازی فرآیندهای مالیاتی، بیمه‌ای و تامین اجتماعی.
ایجاد شفافیت در بازار و مقابله با انحصار: نظارت دقیق بر قیمت‌گذاری شرکت‌های تولیدکننده داخلی و جلوگیری از هم‌پوشانی قیمتی مصنوعی.
توسعه استانداردهای کیفی و گواهی‌نامه‌های بین‌المللی: برای ارتقاء برند داخلی و افزایش سهم صادراتی.
جمع‌بندی تحلیلی آلوکیما
شاید عجیب باشد، اما واقعیت بازار نشان می‌دهد که پروفیل‌های آلومینیوم وارداتی، با وجود تأثیر نرخ ارز، هزینه حمل و تعرفه‌های گمرکی، در بسیاری موارد ارزان‌تر از محصولات داخلی هستند. این تناقض آشکار، نشانه‌ای است از مشکلات ریشه‌ای در ساختار تولید، قیمت‌گذاری و سیاست‌های صنعتی ایران.
تا زمانی که قیمت شمش در بازار داخلی از نرخ صادراتی بالاتر باشد، تا زمانی که تولیدکننده با انبوهی از موانع و هزینه‌های تحمیلی مواجه است و تا زمانی که رقابت واقعی در بازار داخلی شکل نگیرد، نمی‌توان انتظار داشت که تولیدکننده ایرانی در برابر برندهای وارداتی با وجود تحریم و نوسان ارز قد علم کند.
