پنجره‌های UPVC در دنیای مدرن ساختمان سازی جای خود را به عنوان گزینه‌ای مقاوم، زیبا و عایق در برابر صدا و حرارت تثبیت کرده‌اند. اما شاید بسیاری ندانند که پشت این ظاهر سفید و براق، قلبی از فولاد نهفته است که تمام بار استحکام پنجره را بر دوش می‌کشد:
استعاره از قلب فولادی که در پنجره های UPVC بکار بردیم همان پروفیل فلزی است که در صنعت درب و پنجره UPVC به آن گالوانیزه گفته می شود.
نقش گالوانیزه در پنجره UPVC برای کسانی که در این صنعت فعالیت دارند آشکار شده و آنها به این نکته مهم پی برده اند که نقش گالوانیزه در استحکام و مقاومت پنجره امری اجتناب ناپذیر است و بدون استفاده از این نمی توان پنجره ای استاندارد و مقاوم تولید کرد.
وب‌سایت خبری آلوکیما که مرجع تخصصی اخبار و اطلاعات در حوزه صنعت درب و پنجره و شیشه های دوجداره است در این مقاله به طور دقیق و تخصصی بررسی می‌کنیم که گالوانیزه چیست، چرا وجود آن در پروفیل‌های UPVC ضروری است، و چه عواملی در کیفیت و عملکرد آن نقش دارند.
گالوانیزه چیست و چرا در پنجره UPVC استفاده می‌شود؟
گالوانیزه در حقیقت ورق فولادی با پوشش روی (Zinc Coating) است که به‌منظور محافظت فولاد در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در پروفیل‌های پنجره UPVC، این ورق به عنوان تقویت‌کننده داخلی درون حفره‌های مخصوص پروفیل قرار می‌گیرد تا استحکام لازم برای نصب، عملکرد مکانیکی یراق‌آلات، و دوام کلی پنجره تأمین شود.
به بیان ساده‌تر، گالوانیزه همان ستون فقرات پنجره UPVC است؛ بدون آن، پنجره نمی‌تواند وزن شیشه دوجداره را تحمل کند، در برابر فشار باد مقاوم بماند یا یراق‌آلات به‌درستی کار کنند.
نقش و وظایف گالوانیزه در پنجره UPVC
۱. افزایش استحکام و پایداری سازه‌ای
پروفیل UPVC ذاتاً ماده‌ای سبک و نسبتاً انعطاف‌پذیر است. اگرچه این ویژگی‌ها در عایق بودن و انعطاف مفیدند، اما در برابر نیروهای مکانیکی (مانند فشار باد یا باز و بسته شدن مکرر) مقاومت کافی ندارند.
گالوانیزه با قرار گرفتن درون پروفیل، این ضعف را جبران کرده و موجب می‌شود قاب پنجره شکل خود را حفظ کند و در طول زمان تاب برندارد.
۲. پشتیبانی از یراق‌آلات و نقاط اتصال
یراق‌آلاتی مانند لولا، دستگیره، اسپانیولت و قفل‌ها نیاز به محلی مستحکم برای نصب دارند. گالوانیزه با ایجاد پایه‌ای فلزی درون پروفیل، امکان اتصال مطمئن پیچ‌ها و اتصالات را فراهم می‌کند.
به همین دلیل، در پنجره‌هایی که گالوانیزه وجود ندارد یا ضخامت کافی ندارد، یراق‌آلات به مرور زمان شل می‌شوند و عملکرد پنجره مختل می‌گردد.
۳. افزایش عمر مفید پنجره
فولاد گالوانیزه در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی مقاوم است، بنابراین در شرایط آب‌و‌هوایی مرطوب یا آلوده، پنجره مقاومت بیشتری نشان می‌دهد. این ویژگی باعث می‌شود عمر مفید پنجره‌های UPVC به بیش از ۲۰ سال افزایش یابد.
-
جلوگیری از تغییر شکل و تاب‌برداشتگی پروفیل
تغییرات دمایی باعث انبساط و انقباض UPVC می‌شود. وجود گالوانیزه به عنوان عامل تعادل‌دهنده حرارتی، از تاب‌برداشتن فریم و افت عملکرد آب‌بندی جلوگیری می‌کند. این موضوع به‌ویژه در پنجره‌های بزرگ یا کشویی بسیار مهم است. -
بهبود عملکرد صوتی و حرارتی پنجره
شاید عجیب به نظر برسد، اما وجود گالوانیزه در ساختار داخلی پروفیل باعث کاهش لرزش، ارتعاش و در نتیجه بهبود عایق‌بندی صوتی می‌شود. همچنین پایداری بهتر قاب به حفظ آب‌بندی حرارتی کمک می‌کند.
مشخصات فنی گالوانیزه استاندارد در پنجره UPVC
بر اساس استانداردهای EN 12608 و استاندارد ملی ایران ۶۸۴۰، ویژگی‌های فنی گالوانیزه در پنجره‌های UPVC باید به شرح زیر باشد:
-
جنس: فولاد سرد نورد شده با پوشش روی (Zinc Coating)
-
ضخامت ورق: بین ۱ تا ۱.۵ میلی‌متر بسته به نوع پروفیل و ابعاد پنجره
-
پوشش روی (Zinc Layer): حداقل ۱۲۰ گرم در هر متر مربع
-
فرم مقطع: U شکل، C شکل یا Z شکل، متناسب با طراحی پروفیل
-
محل نصب: درون حفره اصلی پروفیل قاب و بازشو، پیش از جوش یا مونتاژ
این پارامترها تعیین‌کننده مقاومت نهایی پنجره هستند. در پنجره‌های بدون گالوانیزه استاندارد، افت عملکرد در اولین سال‌ها کاملاً محسوس است.
تفاوت پنجره UPVC با گالوانیزه و بدون گالوانیزه
برای درک بهتر اهمیت این قطعه، کافی است نگاهی مقایسه‌ای بیندازیم:
| ویژگی | پنجره با گالوانیزه | پنجره بدون گالوانیزه |
|---|---|---|
| مقاومت در برابر باد | بسیار بالا | ضعیف |
| دوام و طول عمر | ۲۰ سال و بیشتر | کمتر از ۸ سال |
| پایداری در نصب یراق‌آلات | عالی | دچار شل‌شدگی پیچ‌ها |
| عایق‌بندی صوتی و حرارتی | پایدار در طول زمان | افت تدریجی |
| هزینه تعمیر و نگهداری | حداقل | بالا |
| قیمت اولیه | کمی بالاتر | پایین‌تر اما غیراستاندارد |
همان‌طور که مشاهده می‌شود، صرفه‌جویی در استفاده از گالوانیزه نه‌تنها اقتصادی نیست، بلکه موجب افزایش هزینه‌های بلندمدت خواهد شد.
نکات مهم در انتخاب گالوانیزه مناسب
در بازار انواع مختلفی از گالوانیزه عرضه می‌شود، اما همه آنها برای استفاده در پروفیل UPVC مناسب نیستند. در انتخاب گالوانیزه، باید به نکات زیر توجه کرد:
-
ضخامت کافی (حداقل ۱.۲ میلی‌متر برای پنجره‌های بزرگ و کشویی)
-
پوشش کامل روی و بدون زنگ‌زدگی سطحی
-
عدم تاب‌خوردگی یا خمش در پروفیل فلزی
-
تناسب دقیق با مقطع داخلی پروفیل UPVC
-
دارای سوراخ‌کاری استاندارد برای پیچ یراق‌آلات
در برندهای معتبر مانند وین‌تک (Wintech)، ویستابست (Vistabest) و هافمن (Hoffman)، نوع و ضخامت گالوانیزه از پیش تعریف شده است و هر پروفیل باید با نوع خاصی از گالوانیزه مونتاژ شود.
تأثیر گالوانیزه در عملکرد انرژی و استانداردهای عایق‌بندی
در مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان ایران (صرفه‌جویی در مصرف انرژی)، استفاده از پنجره‌هایی با پایداری ابعادی و آب‌بندی کامل الزامی است.
وجود گالوانیزه کمک می‌کند که پنجره در برابر تغییر شکل ناشی از دما مقاوم باشد و درزهای آب‌بندی در محل خود باقی بمانند.
به این ترتیب، میزان هدررفت انرژی از طریق پنجره تا ۳۰٪ کمتر از پنجره‌های بدون گالوانیزه می‌شود.
خطای رایج در نصب و تولید: گالوانیزه ناکافی یا حذف‌شده
برخی تولیدکنندگان متأسفانه برای کاهش هزینه، از گالوانیزه با ضخامت پایین‌تر استفاده می‌کنند یا حتی آن را حذف می‌نمایند.
در نگاه اول، تفاوتی در ظاهر پنجره مشاهده نمی‌شود، اما در عملکرد، این تفاوت به مرور فاجعه‌بار است:
-
تاب خوردن فریم در تابستان و زمستان
-
شکستگی در محل اتصال یراق‌آلات
-
نفوذ آب و هوا از لبه‌ها
-
افت عایق صوتی و کاهش امنیت پنجره
بنابراین توصیه می‌شود هنگام خرید پنجره UPVC، از فروشنده یا تولیدکننده بخواهید گواهی استفاده از گالوانیزه استاندارد را ارائه کند.
نحوه تشخیص وجود گالوانیزه در پنجره
برای اطمینان از وجود گالوانیزه، می‌توان از دو روش ساده استفاده کرد:
-
استفاده از آهن‌ربا: گالوانیزه خاصیت مغناطیسی دارد؛ اگر آهن‌ربا به قاب پنجره بچسبد، وجود گالوانیزه تأیید می‌شود.
-
بازدید از کارخانه تولیدی: کارخانه‌های معتبر مانند آلوکیما، وین‌تک یا ویستابست در فرآیند تولید از سیستم‌های کنترل کیفی استفاده می‌کنند که حضور گالوانیزه را در هر مرحله ثبت می‌نماید.
نقش گالوانیزه، قلب پنهان دوام پنجره UPVC
اگر بخواهیم تنها یک عامل را به عنوان «ضامن کیفیت و ماندگاری» پنجره‌های UPVC معرفی کنیم، بدون شک آن گالوانیزه است.
این قطعه کوچک فلزی، نقشی حیاتی در استحکام، پایداری، عملکرد یراق‌آلات و صرفه‌جویی انرژی دارد. در واقع، پنجره بدون گالوانیزه مانند ساختمانی بدون اسکلت است. شاید زیبا به نظر برسد، اما دوام نخواهد آورد.
پس هنگام انتخاب و خرید پنجره UPVC، به جای تمرکز صرف بر ظاهر یا قیمت، از تولیدکننده بخواهید گواهی استفاده از گالوانیزه استاندارد را ارائه دهد.
در سایت آلوکیما، شما می‌توانید انواع پنجره‌های دوجداره و پروفیل‌های دارای گالوانیزه استاندارد را با مشخصات فنی دقیق مشاهده کنید و با اطمینان انتخاب نمایید.
